Belirli bir metin ya da senaryoya bağlı kalmadan rol yapmak doğaçlama olarak adlandırılır. Oyunun akışı sahnede kendiliğinden gerçekleşir.
Doğaçlama Örnekleri
Doğaçlama geçmişteki tuluat oyunlarından ortaya çıkmıştır. Roma’dan günümüze kadar ulaşan bir gelenektir. Kültürümüzde doğaçlamanın en iyi örneği Karagöz ve Hacivat oyunudur.
Geçmişten günümüze tiyatroda en çok tercih edilen türlerden olan doğaçlama, şimdilerde sahne showlarında sıklıkla kullanılır. Stand up dediğimiz gösteriler doğaçlama olarak ilerlemektedir.
Doğaçlama Eğitimi
Doğaçlama yapmak kişinin kendisini akışa bırakması olsa da başarıya ulaşması için bunu belirli kurallar dahilinde yapmalıdır. İşte bu kurallar oyunculuk kursları ve ajanslarda verilen eğitimlerle öğretilmektedir. En basitinden kişi bir kamera ve topluluk önünde nasıl davranması gerektiğini öğrenmelidir. Daha sonra doğaçlama esnasında oyunu ilerletmek ve seyirciyi sıkmamak adına yapması gerekenleri öğrenir. Doğaçlama nasıl yapılır ona bakalım.
- Sahneye çıkacak olan kişiye rol ile ilgili hiçbir bilgi verilmez ki kendisini kalıplara sokmasın ve yaratıcılığını konuşturabilsin.
- Sahneye çıkmadan önce oyuncuya ısınma ve sesini yönetme çalışmaları yaptırılır.
- Oyuncunun birlikte sahne alacağı kişileri iyi tanıması ve onların olası tepkilerini, repliklerini tahmin etmesi beklenir. İşte bu konuda işe yarayacak ipuçları verilir. Oyuncu burada sezgilerini kullanarak oyunu devam ettirebilmelidir.
- Doğaçlamada her şey sahnede geliştiği için oyuncular sakin olmalıdır. Beklenmedik olaylar karşısında panik olmak yerine durumu kurtarmalıdır. Doğaçlama yapan kişiler heyecanına yenilmemelidir.
- Doğaçlama esnasında kurulan her cümleden sonraki cümle düşünmeli ve planlanmalıdır. “Bunu dedikten sonra a derse şunu, b derse bunu derim” şeklindeki planla ilerlemek gerekir. Yoksa hikaye tıkanacaktır. En önemli konu hikayenin tıkanmaması için cümleleri iyi seçmektir.
- Sadece sözler değil hareket ve mimiklerle doğaçlama tamamlanmalıdır.
